Về miền Tây nghe ai đờn vọng cổ
Vào lúc 10 giờ 30 ngày 7.1, Báo Thanh Niên tổ chức chương trình tư vấn truyền hình trực tuyến "Chọn ngành học tương lai: Công nghệ thông tin và các ngành công nghệ". Chương trình diễn ra đồng thời ở các kênh: thanhnien.vn, Fanpage facebook, kênh YouTube, TikTok Báo Thanh Niên.Chọn ngành học phù hợp là mong muốn của tất cả học sinh sau khi hoàn tất chương trình giáo dục phổ thông. Do đó, để giúp học sinh có thêm thông tin trong lựa chọn ngành học tương lai, từ hôm nay chương trình tư vấn truyền hình trực tuyến của Báo Thanh Niên sẽ đi sâu tìm hiểu từng lĩnh vực ngành nghề cụ thể. Trong chuỗi 7 lĩnh vực đào tạo chủ đạo bậc ĐH, công nghệ thông tin và các ngành công nghệ hiện có nhiều ngành đào tạo ở các trường hiện nay.Tại Việt Nam công nghiệp bán dẫn và các ngành công nghệ số cốt lõi như trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, dữ liệu lớn... đang được Chính phủ đẩy mạnh phát triển. Nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu trên thế giới có kế hoạch phát triển các trung tâm nghiên cứu, mở rộng đầu tư, kinh doanh, sản xuất tại Việt Nam, trong đó có tập đoàn công nghệ số 1 thế giới NVIDIA. Trong bối cảnh đó, cơ hội với người theo học lĩnh vực công nghệ thông tin và các ngành công nghệ sẽ ra sao?Trong chương trình tư vấn, các chuyên gia sẽ đưa ra những thông tin dự báo về nhu cầu nhân lực, xu hướng phát triển của lĩnh vực ngành nghề này, đặc biệt những ngành "hot" hiện nay. Cùng với thông tin về thực tế quá trình đào tạo, chương trình cung cấp thông tin định hướng giúp trả lời câu hỏi người học nào phù hợp với lĩnh vực ngành nghề này.Không những thế, trong bối cảnh thay đổi kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh năm 2025, những lưu ý với thí sinh xét tuyển vào các ngành học này cũng được chia sẻ trong chương trình.Đợt 1 của chương trình từ 10 giờ 15-11 giờ 15 gồm các chuyên gia:PGS-TS Phạm Thành Dương, Trưởng khoa Kỹ thuật Trường ĐH Việt Đức, cho hay VN đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các xu hướng công nghệ mới như AI, học máy, điện toán đám mây, internet vạn vật... VN nằm ở trung tâm của Đông Nam Á, gần tuyến đường hàng hải cửa ngõ đến những nền kinh tế hàng đầu như Trung Quốc, Úc... Chính phủ luôn tích cực xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. VN cũng có lực lượng lao động dồi dào, học sinh thì giỏi các môn khoa học tự nhiên...Bối cảnh quốc tế cũng là nhân tố quan trọng, sự cạnh tranh quan trong giữa các nước công nghệ hàng đầu... và nhiều tập đoàn lớn như Samsung, Intel và gần đây nhất là NVIDIA đến VN cũng là cơ hội cho VN phát triển các ngành công nghệ.Tiến sĩ Trương Hải Bằng, Trưởng ngành Khoa học máy tính Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn, thông tin: "Nhu cầu nhân lực các ngành công nghệ tại VN đang tăng trưởng rất cao. Theo dự báo của trang tuyển dụng Topdev, năm 2025 VN cần 700.000 nhân lực công nghệ thông tin trong khi hiện tại chỉ có 530.000, thiếu hụt hơn 100.000 mỗi năm".Về chất lượng đào tạo, mỗi năm có khoảng 57.000 sinh viên công nghệ thông tin tốt nghiệp nhưng chỉ 30% đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp, còn lại phải đào tạo thêm từ 3-6 tháng.Số lượng chuyên gia AI tại VN hiện nay đang còn hạn chế. Lĩnh vực an toàn thông tin dự báo nhu cầu lên đến 700.000 người nhưng hiện nay chỉ đáp ứng 10%, nhân lực phát triển phần mềm đang được doanh nghiệp ưu tiên tuyển dụng. Về lương, một lập trình viên đạt mức lương 1.100-3.000 USD/tháng, ở các nước Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu cao hơn rất nhiều.VN đang là điểm đến hấp dẫn của nhiều tập đoàn công nghệ, tuy nhiên để đáp ứng được yêu cầu, người lao động VN cần có các kỹ năng như tư duy phát triển, giao tiếp, quản lý thời gian... Hiện VN đang thiếu nhân lực cả về số lượng và chất lượng...Thạc sĩ Nguyễn Thị Diệu Anh, Phó trưởng khoa Công nghệ thông tin Trường ĐH Văn Hiến, cho biết: "Với vai trò đào tạo đội ngũ nhân lực phục vụ xu thế công nghệ của đất nước, trường ĐH phải thay đổi, hướng đến đào tạo đội ngũ chất lượng cao, tập trung vào AI, big data, internet vạn vật... Trường phải đổi mới chương trình đào tạo, cập nhật thường xuyên kiến thức kỹ năng về công nghệ mới, có chuẩn đầu ra, được kiểm định... Phải tăng cường hợp tác doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp công nghệ.Trường cũng cần hướng đến đào tạo công dân toàn cầu, phải đào tạo kỹ năng mềm và ngoại ngữ vì phải tương tác với chuyên gia nước ngoài, doanh nghiệp đa quốc gia...Các trường cũng phải đầu tư vào chương trình đổi mới sáng tạo giải quyết các bài toán thực tế, dự án khởi nghiệp... Đồng thời hợp tác quốc tế, đầu tư cơ sở vật chất và công nghệ mới như nền tảng liên quan trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn...Trong chương trình, một thí sinh đặt câu hỏi: ''AI đang là ngành học xu hướng vậy nếu em học ngành công nghệ thông tin hay khoa học máy tính thì có nhiều cơ hội việc làm và cơ hội phát triển hay không?''.Thạc sĩ Nguyễn Thị Diệu Anh cho rằng tất cả doanh nghiệp đều cần có đội ngũ, phòng ban làm việc về công nghệ thông tin, máy tính... Vì thế nhu cầu nhân lực của ngành công nghệ thông tin và khoa học máy tính rất cao. Tuy nhiên thách thức là công nghệ thay đổi thường xuyên nên bản thân sinh viên phải thường xuyên cập nhật kiến thức, kỹ năng, chẳng hạn kỹ năng học tập suốt đời.PGS-TS Phạm Thành Dương thông tin Trường ĐH Việt Đức lồng ghép ghép AI vào tất cả các ngành học. Ví dụ ngành khoa học máy tính sử dụng chương trình học của Đức, tích hợp thêm chuyên ngành thiết kế chip. Ngoài ra, chuyên ngành hệ thống vi mạch điện tử tích hợp vào ngành kỹ thuật điện-điện tử và máy tính...Trường đang tiếp tục xây dựng các chương trình về bán dẫn, xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm phục vụ đào tạo chuyên sâu. Trường đưa ra những hỗ trợ để thu hút sinh viên giỏi về STEM để tham gia vào các hoạt động học tập nghiên cứu về AI và chip bán dẫn.Theo PGS-TS Phạm Thành Dương, Trường ĐH Việt Đức còn có ngành kỹ thuật giao thông thông minh, kỹ thuật cơ khí, kỹ thuật quy trình sản xuất bền vững, kỹ thuật xây dựng, kỹ thuật kiến trúc và sắp tới sẽ mở ngành cơ điện tử. CHLB Đức sẽ hỗ trợ xây dựng chương trình, hệ thống phòng thí nghiệm... Với ngành kỹ thuật giao thông thông minh, các em được học về xây dựng, các dịch vụ giao thông thông minh, cơ khí, ô tô, công nghệ thông tin... Tốt nghiệp, các em có thể làm trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô, các công ty vận chuyển, các cơ quan nhà nước về xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng, các dự án đường sắt cao tốc, đường bộ cao tốc hoặc hệ thống metro...Tiến sĩ Trương Hải Bằng cho hay Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn có chuyên ngành AI, các hệ thống dữ liệu lớn, thiết kế vi mạch, công nghệ thông tin trong y tế. Sinh viên học những chuyên ngành này được sử dụng nền tảng về AI, các phần mềm tiên tiến của phòng thí nghiệm AI. Trường đang xây dựng nâng cấp thành phòng thiết kế vi mạch. Sinh viên từ năm 2 có thể tham gia làm việc tại phòng thí nghiệm này với sự hướng dẫn của giảng viên, chuyên gia từ doanh nghiệp thông qua các dự án liên quan đến AI, thương mại điện tử... Trường tuyển sinh tổ hợp A0, A1, D7, C4. Các phương thức xét tuyển được áp dụng năm 2024 dự kiến sẽ tiếp tục trong năm nay: xét tuyển thẳng, xét điểm học bạ, xét điểm thi đánh giá năng lực của ĐH quốc gia TP.HCM và xét điểm thi tốt nghiệp THPT.Thí sinh đặt câu hỏi thiết kế vi mạch với trí tuệ nhân tạo có mối liên quan gì đến nhau trong công việc hay không? Nên chọn ngành nào để sau này có mức thu nhập cao hơn? Tiến sĩ Trương Hải Bằng cho rằng AI được ứng dụng trong tất cả mọi lĩnh vực. Riêng trong thiết kế vi mạch thì AI được sử dụng để tự động hóa và tối ưu trong quá trình thiết kế, giúp tăng tốc độ, giảm chi phí cải thiện hiệu suất. Về thu nhập, đã có sinh viên tốt nghiệp ngành AI với mức lương trên 2.000 USD/tháng nếu đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp. Còn thiết kế vi mạch thì cơ hội việc làm và thu nhập cũng rất lớn.Thạc sĩ Nguyễn Thị Diệu Anh cho hay công nghệ thông tin là một trong những lĩnh việc mũi nhọn được Trường ĐH Văn Hiến đầu tư. Các chuyên ngành/ngành của trường liên quan AI có khoa học dữ liệu, khoa học máy tính, công nghệ phần mềm, an toàn và bảo mật thông tin, mạng máy tính và truyền thông... Trường tập trung đầu tư cơ sở vật chất, các mô hình huấn luyện dữ liệu, các công nghệ mới liên quan AI.Một bạn đọc đặt câu hỏi: ''Nếu ai cũng đổ xô học những ngành công nghệ hot thì điểm chuẩn có cao không? Chương trình học ngành công nghệ thông tin của Trường ĐH Văn Hiến có khác so với các trường khác? Em có thể sử dụng điểm môn công nghệ để xét học bạ vào ngành này không?''Thạc sĩ Nguyễn Thị Diệu Anh giải đáp: ''Nếu em yêu thích công nghệ thì cần xem mình có thể đi theo hướng nào, lập trình hay an toàn thông tin hay khoa học dữ liệu, phân tích dữ liệu tài chính... Các em có rất nhiều lựa chọn để xét tuyển, tùy vào năng lực của bản thân. Điểm chuẩn có nhiều mức khác nhau và các em có thể cùng lúc đăng ký nhiều nguyện vọng vào nhiều trường để có có hội trúng tuyển. Trường ĐH Văn Hiến đào tạo theo hướng ứng dụng nên chú trọng tương tác doanh nghiệp. Ngay từ năm 1 các em đã được trải nghiệm nghề nghiệp ở các doanh nghiệp. Từ năm 2 cũng có các chuyên đề ngay tại doanh nghiệp. Năm 3, năm 4 sinh viên sẽ được làm các dự án riêng.Trường xét tuyển 4 tổ hợp A0, A1, D1 và K1 vào các ngành công nghệ''.Bạn đọc hỏi: ''Em nghe nghe nhiều đến sự đe dọa của AI đối với một số ngành nghề. Nghĩa là AI có thể thay thế được con người ở một số công việc. Vậy nếu học ngành AI thì em sẽ học những gì và làm việc ra sao, có phải chính những kỹ sư AI khiến cho nhiều người khác có nguy cơ không có việc làm?''.PGS-TS Phạm Thành Dương giải đáp: ''Em sẽ học về sự phát triển của AI, học máy, học sâu, ngôn ngữ tự nhiên, dữ liệu, xử lý dữ liệu, lập trình. Các em phải có nền tảng về toán học, xác suất thống kê... AI sẽ thay thế nhiều công việc, chẳng hạn công việc đòi hỏi lặp đi lặp lại mang tính quy trình. Tuy nhiên những công việc đòi hỏi tính sáng tạo thì chưa. Sự phát triển của AI cũng tạo ra rất nhiều công việc mới như phát triển và quản lý hệ thống AI, bảo trì và cải tiến công nghệ, dữ liệu lớn, khoa học dữ liệu, các công việc sáng tạo mà con người hợp tác với AI để giải quyết... Với sự phát triển của AI trong mọi lĩnh vực, đòi hỏi con người phải có kỹ năng cao hơn, tập trung nhiều vào công việc mang tính sáng tạo, phát triển chiến lược, kiểm tra giám sát, năng lực làm việc liên ngành...''.Thí sinh thắc mắc: ''Bán dẫn nằm trong chiến lược phát triển của đất nước vậy nếu em đăng ký học ngành này thì có được hỗ trợ học phí, cấp học bổng hay không?''.Tiến sĩ Trương Hải Bằng cho hay: ''Ngành thiết kế vi mạch đang được tuyển sinh tại Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn, trường cũng đang đầu tư phát triển chương trình đào tạo và phòng thí nghiệm ngành học này. Sinh viên được hưởng nhiều chính sách học bổng. SIU có 20 suất học bổng của Chủ tịch SIU trên 300 triệu đồng/suất.Trường dành 100 suất học bổng tiếp bước hành trình 100% học phí toàn khóa cho sinh viên khó khăn. Trường cũng tài trợ 20% học phí toàn khóa cho một số ngành trong đó có ngành thiết kế vi mạch. Trường cũng có học bổng tài năng cho ngành khoa học máy tính và công nghệ thông tin trong đó có chuyên ngành thiết kế vi mạch.Năm học vừa qua trên 50% sinh viên các ngành khoa học máy tính và công nghệ thông tin được hưởng những học bổng này. Đợt 2 (từ 14 giờ-15 giờ) gồm các chuyên gia: Đợt 3 (từ 15 giờ 15-16 giờ 15) gồm các chuyên gia:Ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine đã sống sót thế nào trong xung đột?
Sáng 15.1, tỉnh Nam Định tổ chức lễ hợp long cầu Lạc Quần thuộc Dự án xây dựng tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - đường bộ ven biển.Ông Đặng Khánh Toàn, Bí thư Tỉnh ủy Nam Định, cùng các lãnh đạo tỉnh đã tiến hành các nghi thức hợp long cầu Lạc Quần.Cầu Lạc Quần mới (bên phải cầu cũ, phía hạ lưu sông Ninh Cơ) nối 2 huyện Trực Ninh và Xuân Trường của tỉnh Nam Định. Cầu mới cách tim cầu cũ 20 m, chiều dài toàn cầu 508,8 m, gồm 13 nhịp, 3 nhịp liên tục 55+90+55(m); các nhịp dẫn còn lại dùng kết cấu dầm bê tông cốt thép dự ứng lực. Đây là công trình cầu lớn nhất trên dự án, được hợp long sau 14 tháng thi công (từ tháng 10.2023 - 15.1.2025).Dự án xây dựng tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - đường bộ ven biển, được UBND tỉnh Nam Định phê duyệt dự án đầu tư ngày 19.7.2022 với tổng chiều dài tuyến khoảng 24,7 km, tổng mức đầu tư 5.995 tỉ đồng, đi qua địa bàn 5 huyện: Nam Trực, Trực Ninh, Xuân Trường, Hải Hậu và Giao Thủy.Điểm đầu dự án tại xã Nam Cường, Hồng Quang (H.Nam Trực); điểm cuối khớp nối với dự án xây dựng tuyến đường bộ ven biển đoạn qua tỉnh Nam Định tại nút giao tuyến đường bộ ven biển với QL37B. Tuyến đường có quy mô đường cấp 1 đồng bằng, vận tốc thiết kế 100 km/giờ, nền đường rộng 39 m, mặt đường 8 làn xe, kết cấu mặt đường cấp cao A1; thiết kế đồng bộ các công trình cầu, cống trên tuyến đảm bảo phù hợp với quy mô cấp đường.
Sông Vàm Cỏ Đông nhận 7 triệu mét khối nước từ hồ Dầu Tiếng để chống hạn mặn
Bước kế đến, chị Quyên tạo khuôn giấy bằng cách cho nước vào 1/3 thau lớn. Sau đó, đổ hỗn hợp bột giấy vào thau và trộn đều. Tiếp theo, đặt khung lưới ngập vào thau nước rồi nhẹ nhàng nâng lên làm sao để bột giấy dàn đều trên mặt lưới.
Đấu trường có ý nghĩa quan trọng với đội tuyển Việt Nam trong năm 2025 là vòng loại Asian Cup 2027. Tại sân chơi này, mục tiêu của đội bóng do HLV Kim Sang-sik dẫn dắt chắc chắn là giành ngôi nhất bảng để góp mặt tại vòng chung kết. Theo đó, đội bóng sao vàng nằm ở bảng F với Malaysia, Nepal và Lào.Được biết, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và ban huấn luyện dự kiến sẽ triệu tập đội tuyển ngay sau khi vòng 16 V-League kết thúc (dự kiến giữa tháng 3). Ngoài ra, để có sự chuẩn bị tốt nhất cho sân chơi châu lục, đội tuyển Việt Nam được tạo điều kiện thi đấu giao hữu với đội tuyển Myanmar vào ngày 20.3. Đây là trận đấu “khai xuân” Ất Tỵ của thầy trò ông Kim, và việc lựa chọn Myanmar để đấu cọ xát được đánh giá là chọn hợp lý, cho nhiều mục đích khác nhau của đội tuyển Việt Nam vào lúc này.Vào lúc này, HLV Kim Sang-sik có lẽ đang lên ý tưởng về kế hoạch nhân sự đội tuyển Việt Nam. Dấu hỏi được đặt ra là những gương mặt sẽ xuất hiện trên hàng tấn công, trong bối cảnh các tiền đạo trụ cột gặp chấn thương hoặc không có phong độ tốt. Nguyễn Xuân Son chắc chắn sẽ vắng mặt, khi chân sút nhập tịch được chẩn đoán cần khoảng 9 tháng để bình phục hoàn toàn và trở lại sân cỏ. Nguyễn Văn Toàn cũng gặp chấn thương từ AFF Cup 2024 và vẫn chưa biết chính xác ngày tái xuất. Nếu kịp trở lại trước ngày đội tuyển Việt Nam hội quân, thì cựu tiền đạo HAGL cũng chưa chắc đạt thể trạng và phong độ tốt nhất.Bên cạnh những cái tên quen thuộc, HLV Kim Sang-sik sẽ phải đi tìm những nhân tố mới. Đồng thời, cơ hội cũng sẽ mở ra với những gương mặt kỳ cựu, từng có kinh nghiệm khoác áo đội tuyển Việt Nam trước đây. Với thực trạng như thế, cái tên Nguyễn Công Phượng bỗng trở nên sáng giá, có khả năng sẽ được tái xuất trong màu áo đội tuyển Việt Nam.Đề tài Công Phượng trở lại khoác áo đội tuyển Việt Nam vốn đã nhận được sự quan tâm lớn từ người hâm mộ trước khi AFF Cup 2024 khởi tranh. Việc HLV Kim Sang-sik không triệu tập chân sút xứ Nghệ tạo ra nhiều luồng ý kiến trái chiều. Bởi tại giải hạng nhất quốc gia giai đoạn cuối năm 2024, Công Phượng có phong độ cao khi liên tục “nổ súng” trong màu áo CLB Trường Tươi Bình Phước. Trước AFF Cup 2024, tiền đạo sinh năm 1995 đóng góp đến 5 pha lập công trên mọi đấu trường. Tuy nhiên, HLV Kim Sang-sik khi đó đã sở hữu đủ trong tay bộ khung mình cần, và ông có cái lý riêng khi không gọi Công Phượng. Nhưng giờ thì khác, cánh cửa thực sự đã mở ra rộng hơn với cựu sao HAGL.Quyết định cuối cùng về nhân sự của đội tuyển Việt Nam vẫn thuộc về HLV Kim Sang-sik. Còn với bản thân Công Phượng, anh cần phải duy trì được phong độ, thậm chí là thể hiện màn trình diễn tốt hơn trong thời gian tới để ghi điểm với “thuyền trưởng” của đội tuyển Việt Nam. Từ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán cho đến lúc đội tuyển Việt Nam hội quân (dự kiến giữa tháng 3.2025), Công Phượng trước mắt vẫn còn 4 trận đấu để trổ tài trong màu áo CLB Trường Tươi Bình Phước tại giải hạng nhất.Lịch thi đấu đội tuyển Việt Nam ở vòng loại Asian Cup 2027 vào tháng 3.2025Việt Nam - Lào: Ngày 25.3, sân vận động Bình Dương
Người 'đa năng' ở làng chài
Anh Nguyễn Hoàng Thắng, chuyên gia công nghệ, đồng sáng lập dự án phi lợi nhuận Chống lừa đảo (chongluadao.vn) cho biết, ngày nay, càng nhiều người sử dụng điện thoại có truy cập internet thì cũng là môi trường lý tưởng cho các hoạt động lừa đảo hoạt động rầm rộ. Việc nhận diện những cách thức lừa đảo dường như không thể bởi thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện với một người bình thường. Ghi nhận thực tế cũng như từ báo cáo của hàng trăm nạn nhân, chuyên gia này nói rằng những cách thức lừa đảo thường "đội lốp" như: thông báo trúng thưởng hoặc quà tặng, giả danh nhân viên ngân hàng hoặc ví điện tử, người quen nhờ giúp đỡ, hỗ trợ nâng cấp SIM hoặc chuẩn hóa thông tin thuê bao, mời chào đầu tư tài chính hoặc tiền ảo…Bên cạnh đó, các đối tượng lừa đảo cũng giả danh cơ quan chức năng như: công an, tòa án, viện kiểm soát… nhằm gọi điện thông báo với nạn nhân đang liên quan đến một vụ án (ví dụ: rửa tiền, vi phạm giao thông), yêu cầu chuyển tiền để "phục vụ điều tra" hoặc tránh bị bắt. Chúng thường sử dụng số điện thoại giả mạo hiển thị đầu số quen thuộc để tạo niềm tin. Hoặc yêu cầu nâng cấp tài khoản VNEID, xác thực KYC (thủ thuật trong các dịch vụ tài chính) danh tính cấp 2... sau đó gửi đường link giả mạo chứa phần mềm độc hại để nạn nhân tải về. Mục đích chung chiếm quyền điều khiển điện thoại nạn nhân và rút hết tiền trong tài khoản ngân hàng, cũng như đánh cắp toàn bộ dữ liệu có trên điện thoại. Chia sẻ với phóng viên Báo Thanh Niên, Huỳnh Ngọc Khánh Minh, thành viên dự án Chống lừa đảo cho hay, mã độc điện thoại là một loại phần mềm độc hại được thiết kế để tấn công và gây hại cho điện thoại thông minh và máy tính bảng. Mã độc có thể thực hiện nhiều hành vi trái phép như: đánh cắp dữ liệu cá nhân, theo dõi hoạt động của người dùng, kiểm soát thiết bị từ xa hoặc thậm chí mã hóa dữ liệu để tống tiền.Mã độc điện thoại có thể lây lan qua nhiều phương thức khác nhau, bao gồm tải xuống ứng dụng độc hại, nhấp vào liên kết lừa đảo trong tin nhắn hoặc email, từ đó, kẻ xấu khai thác các lỗ hổng bảo mật của hệ điều hành và trở thành mối đe dọa nghiêm trọng. Một số loại mã độc phổ biến: Trojan, Spyware (phần mềm gián điệp), Ransomware (mã độc tống tiền), Adware (phần mềm quảng cáo độc hại)…Nói về cơ chế hoạt động của mã độc, Anh Minh cho rằng kẻ tấn công sẽ lừa người dùng thực hiện cài đặt các ứng dụng giả mạo như ứng dụng ngân hàng, ví điện tử, game miễn phí, phần mềm diệt virus giả; bấm vào link độc hại trong tin nhắn SMS, email lừa đảo hoặc mạng xã hội; cấp quyền quá mức cho ứng dụng mà không kiểm tra. Tiếp đến là giai đoạn tấn công đánh cắp thông tin cá nhân (danh bạ, tin nhắn, mật khẩu, tài khoản ngân hàng); chuyển hướng OTP, chặn SMS để chiếm tài khoản ngân hàng; gửi tin nhắn lừa đảo đến danh bạ để phát tán mã độc; chiếm quyền điều khiển điện thoại. "Giả mạo ngân hàng, người dùng nhận được tin nhắn từ ngân hàng thông báo tài khoản bị khóa và yêu cầu nhấp vào link để xác thực. Khi nhập thông tin, hacker lấy được tài khoản ngân hàng. Hoặc giả mạo bưu điện, người dùng nhận tin nhắn từ "VNPost" báo có đơn hàng chưa nhận và yêu cầu tải một ứng dụng giả (chứa mã độc) để kiểm tra trạng thái đơn hang", anh Minh nói.Chia sẻ thêm thủ đoạn mà nhiều người thường gặp là: "Lừa đảo qua mạng xã hội. Thông thường, tài khoản người quen bị hack, sau đó gửi tin nhắn nhờ giúp đỡ, kèm theo "file APK" hoặc link tải ứng dụng lạ. Khi người dùng tải về và cài đặt, hacker sẽ chiếm quyền điều khiển điện thoại hoặc gửi mã độc đến danh bạ của nạn nhân. Một số vụ lừa đảo trên Zalo, Messenger khi hacker giả danh bạn bè nhờ "mở file quan trọng", nhưng thực chất là file cài đặt mã độc".Để nhận diện các mã độc, anh Minh nói rằng sẽ có các đặc điểm như: điện thoại chạy chậm bất thường, hao pin nhanh dù không sử dụng nhiều. Xuất hiện quảng cáo lạ, ngay cả khi không mở trình duyệt. Các ứng dụng yêu cầu quyền truy cập bất thường (truy cập tin nhắn, camera, danh bạ…). Ngoài ra, tài khoản ngân hàng, ví điện tử bị đăng nhập từ thiết bị lạ. Có tin nhắn gửi đi nhưng người dùng không hề gửi. Xuất hiện ứng dụng lạ không rõ nguồn gốc. Điện thoại tự động bật Wi-Fi, Bluetooth, định vị, camera dù bạn đã tắt.Trong khi đó, theo anh Nguyễn Hưng, người sáng lập dự án phi lợi nhuận Chống lừa đảo, những hình thức trên phản ánh sự kết hợp giữa các chiêu trò truyền thống và công nghệ cao như AI, giả mạo số điện thoại, hoặc mã độc. Để bảo vệ bản thân, người dân không cung cấp thông tin cá nhân (căn cước công dân, họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ, số điện thoại...), đặc biệt là mã OTP điện thoại cho người khác. "Mọi người, hãy chậm lại một bước, nghĩa là trước khi chuyển tiền hay cung cấp thông tin cho ai đó nên xác thực lại số tài khoản, đúng người cần chuyển tiền rồi sau đó mới thực hiện các bước tiếp theo", Hưng bày tỏ. Cần bảo mật 4 lớp, xác thực danh tính cho các tài khoản ngân hàng và tài khoản mạng xã hội . 4 lớp đó gồm: số điện thoại, email, mật khẩu, mã Authenticator (hay còn gọi là 2FA, lên CH Play (trên android) hoặc Appstore (cho iphone) tải ứng dụng tên Authenticator có hình hoa thị 7 màu. Đồng thời, xác minh thông tin qua các kênh chính thức (gọi hotline ngân hàng, nhà mạng, cơ quan chức năng địa phương...). Báo cáo số điện thoại lừa đảo cho cơ quan chức năng hoặc nhà mạng. Khóa ngay tài khoản ngân hàng bằng cách gọi lên số hotline của ngân hàng bạn dùng nếu phát hiện bị lừa đảoNếu nghi ngờ người thân, bạn bè bị hack tài khoản hoặc mượn tiền thì phải gọi ngay cho họ qua số điện thoại Zalo, Telegram, Facebook... để xác thực một lần nữa xem có chính xác không.
